Τετάρτη 27 Οκτωβρίου 2010

Ασύμβατη…(αντ)αλλαγή χρήσης δημόσιου αστικού χώρου

Ο υπάιθριος χώρος σταθμευσης στην πλατεία 4 μαρτύρων … ογκοποιείται.


Ένας από τους τελευταίους εναπομείναντες ελεύθερους ή τουλάχιστον ευ-διαμόρφωτους αστικούς χώρους, το οικοδομικό τετράγωνο (Ο.Τ.) 193, (ο χώρος στάθμευσης με τα γήπεδα καλαθοσφαίρισης απέναντι από το δημοτικό κήπο και την εκκλησία των 4 μαρτύρων), σύντομα αναμένεται να αλλάξει διάσταση, να ογκοποιηθεί.

Ένας υπόγειος χώρος στάθμευσης, τουλάχιστον 550 οχημάτων και δυο υπέργεια κτίρια, ένα ιδιαίτερα ογκώδες για εμπορικές χρήσεις και ένα προς χρήση του δήμου, αναμένεται να κατασκευαστούν, με ένα ιδιότυπο σύστημα «αντιπαροχής» και να υποκαταστήσουν, την ήδη, μάλλον, ανάρμοστα με το υπόλοιπο αστικό τοπίο, διαμορφωμένη περιοχή. Ο ακάλυπτος χώρος, η δομική περίσσεια δηλαδή, θα χρησιμοποιηθεί για την κάλυψη της ελάχιστης φύτευσης και για χώρους κοινωνικών δράσεων.

Η υπογειοποίηση του χώρου στάθμευσης αποτελεί σαφέστατα ένα θετικό βήμα για τη βελτίωση της εικόνας της περιοχής. Δεν μπορεί, όμως, να κριθεί επαρκής, εάν δε συνοδευτεί και από δεσμευτικές, για τον ανάδοχο, τιμολογιακές πολιτικές και κατάλληλες συγκοινωνιακές ρυθμίσεις.

Μειωμένη χρήση θα σημάνει μη ή περιορισμένη κερδοφορία του αναδόχου που ενδεχομένως να οδηγήσει στην ελλιπή συντήρηση του χώρου με αποτέλεσμα την αισθητική υποβάθμισή του. Συνέπεια όμως μιας «ακριβής» τιμολογιακής πολιτικής θα είναι και η αύξηση της παράνομης «δωρεάν» στάθμευσης, με επακόλουθα στην ομαλότητα της κυκλοφοριακής ροής στο κέντρο της πόλης.

Ταυτόχρονα, ο υπό δημιουργία σταθμός αυτοκινήτων, στα πλαίσια ενός ολοκληρωμένου συστήματος «πράσινων» μεταφορών, θα ήταν ωφέλιμο να συνδυάζεται και με την αφετηρία των αστικών συγκοινωνιών ή και μέσων σταθερής τροχιάς εάν κρίνονται απαραίτητα, αλλά και με χώρους ασφαλους στάθμευσης -παραχώρησης ποδηλάτων ή άλλων φιλικών προς το περιβάλλον μέσων, προκειμένου οι χρήστες του σταθμού, να μπορούν να κινούνται εντός της πόλης, χωρίς τα οχήματά τους. Να αποτελέσει, δηλαδή, ο νέος υπόγειος, πλέον, σταθμός αυτοκινήτων, έναν ολοκληρωμένο σταθμό μετεπιβίβασης.

Οι υπέργειες χρήσεις του οικοδομικού τετραγώνου, είναι, όμως, στην ουσία, αυτές που προβληματίζουν. Αντί για την εξ’ ολοκλήρου φύτευση του χώρου, τη χρήση στοιχείων νερού, τη δημιουργία χώρων αθλοπαιδιών και κοινωνικού διαλόγου, την ανάπτυξη εκθεσιακών περιπτέρων και χώρων προβολής-τόνωσης της νεανικής δημιουργικότητας, δύο νέοι κτιριακοί όγκοι αναμένεται να προστεθούν, σε ένα ήδη αλλοπρόσαλλο από άποψη χρήσεων γης (εκκλησία, σχολείο, δημοτικός κήπος, ξενοδοχείο, καταστήματα, κατοικίες, υπηρεσίες ) δομικό περιβάλλον.

Η δημιουργία δημοτικού κτιρίου στο κέντρο της πόλης δε συνάδει σίγουρα με τακτικές αποκέντρωσης υπηρεσιών και αγαθών, προκειμένου την αποφόρτιση των αστικών κέντρων. Το κτίριο αυτό αναμένεται να αποτελέσει πόλο επισκεψιμότητας τις πρωινές ώρες και να επιβαρύνει ακόμη περισσότερο το κυκλοφοριακό πρόβλημα τις ώρες αιχμής. Χώροι δυτικά (περιοχή στρατοπέδου) ή καλύτερα νότια της πόλης (περιοχή Πανεπιστημίου) θα μπορούσαν να καλύψουν τις δημοτικές ανάγκες ελαφρύνοντας τους κεντρικούς οδικούς άξονες, μέσω της ενεργοποίησης περιφερειακών οδών (π.χ. οδό Χανίων-Ηρακλείου).

Ταυτόχρονα, ένα εμπορικό κέντρο ή γενικότερα ένα κτίριο εμπορικών χρήσεων μεγάλης έκτασης ( 1500 ή και περισσότερα τ.μ. αναμένεται να κατασκευαστούν), μάλλον έρχεται σε αντίθεση, με τον κατ΄όλους παραδεκτό, «γραφικό» χαρακτήρα της πόλης του Ρεθύμνου. Αποτελεί ξένο, «βάρβαρο» πολεοδομικό στοιχείο, για μια πόλη με κλιματολογικές συνθήκες που ευνοούν τις υπαίθριες αγορές, με χαρακτήρα που ευνοεί τις ήπιες εμπορικές χρήσεις και με ήδη ανεπτυγμένα οικονομικά και εμπορικά κέντρα (Χανιά, Ηράκλειο) σε μικρή απόσταση. Αντί της δημιουργίας, λοιπόν, ενός νεόυ εμπορικού χώρου, η οριοθέτηση, η ανάπτυξη, η βελτίωση της εικόνας (π.χ. ανάδειξη όψεων) και της προσβασιμότητας στις ήδη υπάρχουσες αγορές, θα ήταν περισσότερο ωφέλιμο για την πόλη προκειμένου να μην απολέσει το δομικό χαρακτήρα της.

Απαλλαγμένο από κάθε είδους ιστορική ή μνημειακή υποχρέωση, το οικοδομικό τετράγωνο 193, είναι ένα κενό πεδίο και καλείται να αποτελέσει την έμπρακτη απόδειξη όσων ευαγγελίζονται την βιώσιμη-αειφόρο ανάπτυξη. Ο δημόσιος αστικός χώρος δεν χρειάζεται αξιοποίηση, αποτελεί εξ ορισμού αξία∙ χρειάζεται ανάπτυξη ισόρροπη και όχι άναρχη και «εκβιαστική», όπως αυτή που προσφέρουν, συνήθως, συστήματα αντί-παροχής ή άλλου τιμήματος.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου