zakaPLAN : Ένας νέος χάρτης για την πόλη του Ρεθύμνου

Του Θοδωρή Ε. Δουλουμπέκη

Πολιτικού Μηχανικού Ε.Μ.Π.

Τηλ. 6972076026

douloumpekis.blogspot.com

Το κυκλοφοριακό πρόβλημα στην πόλη του Ρεθύμνου αποτελεί, τον τελευταίο καιρό,  αντικείμενο έντονης συζήτησης, απόρροια, προφανώς, της ολοένα αυξανόμενης ενόχλησης που προκαλεί στους πολίτες, τους εμπόρους και τους επισκέπτες του αστικού κέντρου. 

Η πόλη του Ρεθύμνου, παρόλα τα ιδιαίτερα αξιόλογα έργα που έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια, εμφανίζει, ακόμη, χαρακτηριστικά αστικής αναρχίας, τόσο στον τομέα των μεταφορών, όσο και στον τομέα του πολεοδομικού σχεδιασμού. Γενικότερα, πρόκειται για πρόβλημα χωρικής ευταξίας και αυτός είναι και ο λόγος που το καθιστά δυσεπίλυτο.

Η περιφερειακή οικιστική ανάπτυξη της πόλης σε οικισμούς ,όπως ο Πλατανιάς (Ανατολικά) , το Ρουσοσπίτι (Νότια), το Ατσιπόπουλο και ο Κουμπές (Δυτικά), δεν ακολουθήθηκε από την αποκέντρωση σημαντικών πόλων συνάθροισης πληθυσμού. Οι κεντρικές δημοτικές και δημόσιες υπηρεσίες, οι υπηρεσίες υγείας, καθώς και τα κτίρια παιδείας (και πάρα-παιδείας), συνεχίζουν να συνυπάρχουν με το ιστορικό και εμπορικό κέντρο της πόλης. Η μεγάλη απόσταση που χωρίζει πλέον τα κέντρα αυτά με τις νέο-συστατες περιοχές εξυπηρέτησης της κατοικίας, σε συνδυασμό με την ανικανότητα των αστικών συγκοινωνιών να παίξουν το ρόλο του προτιμώμενου από το κοινό, μεταφορέα, οδηγούν του πολίτες στην αυξανόμενη χρήση των Ιδιωτικών Χρήσης (ΙΧ) οχημάτων, ακόμη και για να πραγματοποιήσουν εργασίες μικρής κλίμακας - διάρκειας. Επιπλέον, το πρόβλημα φαίνεται να επιτείνεται, από το γεγονός ότι και οι χώροι στάθμευσης, (επαρκούς έκτασης κατά τη γνώμη μου, αλλά τυχαία και άτακτα «ερημένοι» ), βρίσκονται και αυτοί στο κέντρο της πόλης (4 μάρτυρες, ρέμα ΟΑΕΔ, μαρίνα) με αποτέλεσμα να απαιτείται η προσπέλαση του, από το πεπερασμένο σε έκταση και μη δυνάμενο να διαπλατυνθεί, λόγω παρόδιων χρήσεων γης, αστικό οδικό δίκτυο ( Λεωφ. Κουντουριώτη , Μοάτσου). Τέλος, η κατάσταση γίνεται ακόμη χειρότερη κατά τη θερινή περίοδο όπου τουριστικά λεωφορεία και επιπλέον οχήματα προστίθενται στο ήδη υπερφορτισμένο οδικό δίκτυο.

Η πρόταση, για την επίλυση του προβλήματος βασίζεται σε τρεις κύριους άξονες: 

1. Την ολοκληρωτική απαγόρευση των μετακινήσεων με Ι.Χ. οχήματα στο ευρύτερο κέντρο της πόλης (Ζώνη Απαγόρευσης Κυκλοφορίας Αυτοκινήτων – Ζ.Α.Κ.Α. ). Η ζώνη αυτή θα μπορούσε κατά τη μη τουριστική περίοδο να ορίζεται βόρια από την παραλία και κατά τις άλλες διευθύνσεις από  «τη Νέα Μαρίνα – τις οδούς Γ. Παπανδρέου , Βενιέρη, Λουκάρεως, Ζυμβρακάκη, Μοάτσου, Δημητρακάκη, Κουμουνδούρου, Ηλιακάκη, Ηγ. Γαβριήλ, μέχρι τα ΚΤΕΛ». Τη δε θερινή περίοδο να επεκτείνεται μέχρι το τέρμα της ανατολικής παραλίας (Ξεν. Pearl). Εντός της ζώνης θα επιτρέπεται η κίνηση οχημάτων έκτακτης ανάγκης, ποδηλάτων ή δικύκλων και μικρών οχημάτων τροφοδοσίας, εκτός βέβαια των μέσων μαζικής μεταφοράς, που ο ρόλος τους, αναμένεται να αποτελέσει «κλειδί» για την επιτυχία του μοντέλου.
2. Tη δημιουργία τριών μεγάλων χώρων στάθμευσης και αρκετών μικρότερων περιμετρικά της Ζ.Α.Κ.Α. Τοιουτοτρόπως, τα 3 μεγάλα πάρκινγκ στις θέσεις της Μαρίνας, απέναντι από τον κήπο και στην περιοχή των ΚΤΕΛ, θα εξυπηρετούσαν αντίστοιχα την κάθε είσοδο της πόλης ή αλλιώς την κάθε περιαστική οικιστική ζώνη.
3. Ανάπτυξη ελαφρών μέσων σταθερής τροχιάς (τραμ – χωρίς εναέρια καλώδια) εντός της Ζ.Α.Κ.Α. και μικρών δημόσιων αστικών λεωφορείων (mini busses) για τη διασύνδεση του κέντρου με περί-αστικά οικιστικά και άλλα (π.χ. πανεπιστήμιο) συγκροτήματα. Η μεν πρώτη γραμμή μήκους 2,3 χλμ. και απαιτούμενου χρόνου διάνισης μόλις 6 λεπτών (μαρίνα – Ελ. Βενιζέλου-Αρκαδίου-Περιφερειακός) προσανατολισμένη να συνδέει την Ανατολική Είσοδο και κατά συνέπεια όλους όσοι έρχονται από τα Ανατολικά προάστια, με το ιστορικό και εμπορικό κέντρο, αλλά και με το μέγαρο υπηρεσιών (Άξονας 4) τη Δυτική Είσοδο και αντίστροφα, η δε δεύτερη γραμμή, μήκους 1,8 χλμ. και χρόνου διάνυσης 5 λεπτών, (μαρίνα – Λεωφ. Κουντουριώτη-Παρκινγκ 4 μαρτύρων- μέγαρο υπηρεσιών ) να συνδέει όλες τις εισόδους της πόλης μεταξύ τους αλλά και να εξυπηρετεί ως συλλεκτήρια γραμμή, την  περιφέρεια της Ζ.Α.Κ.Α.
4. Τέλος , μεταφορά όλων των δημοτικών και δημόσιων υπηρεσιών, συμπεριλαμβανομένου και του Δημαρχείου, σε ένα μέγαρο, στο χώρο που βρίσκεται σήμερα το γήπεδο της Σοχώρας,  με ταυτόχρονη μεταφορά του γηπέδου σε άλλη θέση (ακόμη και εκτός πόλης) αν δεν μπορούν να καλυφθούν οι ανάγκες από το γήπεδο του Γάλλου και μετατροπή της θέσης του σημερινού δημαρχείου σε πάρκο κυκλοφοριακής αγωγής και χώρους κοινωνικού διαλόγου. Με τον τρόπο αυτό όλες οι υπηρεσίες θα είναι συγκεντρωμένες σε μια περιοχή , στο ευρύτερο αστικό κέντρο, προσβάσιμη με μέσα μαζικής μεταφοράς, από όλες τις εισόδους της πόλης.

 

Μέσα από αυτή την πρόταση (ολόκληρη με παραδείγματα και οπτικό υλικό αναπτύσσεται στο tab "ZAKAPLAN" στο douloumpekis.blogspot.com) περιορίζεται η χρήση των Ι.Χ., για την εξασφάλιση της μετακίνησης μέχρι την αντίστοιχη, με τον τόπο κατοικίας, είσοδο της πόλης, με αποτέλεσμα να αποφεύγονται σημεία διασταύρωσης πορειών , όπως συμβαίνει τώρα στο κέντρο και εντός αυτής επιβάλλεται η χρήση Μέσων Μαζικής Μεταφοράς σταθερής τροχιάς (χρονική συνέπεια , περιβαλλοντικά καθαρά, οικονομικά) με την κυκλοφοριακή συμφόρηση να εκμηδενίζεται.

Η επιτυχής εφαρμογή του σχεδίου έγκειται στην ολοκληρωτική εφαρμογή των αξόνων του, τροποποιημένων βέβαια ανάλογα με τα αποτελέσματα συγκοινωνιακών μελετών, στην ορθή χρήση και αντιμετώπιση των αστικών συγκοινωνιών (επιβάλλεται η αποσύνδεση των αστικών συγκοινωνιών με την κερδοφορία των δήμων – ποιές θα είναι άραγε οι συνέπειες πιθανής σύνδεσης άλλων δημόσιων αγαθών π.χ. παιδεία, υγεία, δικαιοσύνη, κατ' εξοχήν ζημιογόνων τομέων της οικονομίας, με την κερδοφορία του δημοσίου) και τέλος στην ενίσχυση της κυκλοφοριακής ,στα πλαίσια της περιβαλλοντικής, αγωγής των νέων.